Các loại axit amin là thành phần cấu tạo của protein. Bổ sung hàng ngày với các axit amin thiết yếu thúc đẩy sức khỏe thể chất, sức mạnh cơ bắp và cải thiện tâm trạng. Có 9 loại axit amin thiết yếu khác nhau, nhưng chúng đều mang lại những lợi ích giống nhau là đều nhiều lợi ích cho cơ thể.
Các loại axit amin thiết yếu gồm những loại nào?
Lysine
Hiệp hội Dinh dưỡng Hoa Kỳ khuyến nghị nên bổ sung 38 mg lysine cho mỗi kg trọng lượng cơ thể mỗi ngày. Lysine đóng một vai trò quan trọng trong các quá trình sau:
- Tổng hợp protein và xây dựng cơ bắp;
- Hấp thu canxi giúp duy trì sức mạnh của xương, hỗ trợ phục hồi sau chấn thương hoặc phẫu thuật;
- Điều chỉnh hormone;
- Tạo enzyme và kháng thể có tác dụng chống vi-rút, tăng cường chức năng hệ miễn dịch;
- Cung cấp năng lượng cho cơ thể;
- Sản xuất collagen và elastin.
Mặc dù không có nhiều nghiên cứu về tác động của việc thiếu lysine ở người, nhưng một nghiên cứu trên chuột đã phát hiện ra rằng sự thiếu hụt axit amin thiết yếu này có thể dẫn đến chứng lo âu liên quan đến căng thẳng.
Histidine
Cơ thể chuyển hóa Histidine thành histamine – một chất dẫn truyền thần kinh rất quan trọng đối với:
- Khả năng phản ứng miễn dịch;
- Sức khỏe sinh sản và tình dục;
- Chu kỳ thức – ngủ sinh học;
- Chức năng hệ tiêu hóa.
Kết quả từ một nghiên cứu về những phụ nữ thừa cân mắc hội chứng chuyển hóa cho thấy việc bổ sung histidine làm giảm chỉ số BMI và kháng insulin của họ. Thiếu histidine làm tăng nguy cơ thiếu máu, đặc biệt là ở những người bị viêm khớp và bệnh thận.
Threonine
Mức threonine cần thiết: 20 mg / 1 kg / ngày.
Bổ sung axit amin threonine cần thiết cho làn da săn chắc và răng khỏe mạnh. Axit amin thiết yếu này là một phần quan trọng của cấu trúc protein như collagen và elastin được tìm thấy trong men răng, da và mô liên kết. Threonine cũng hỗ trợ chuyển hóa lipid và chức năng miễn dịch, có thể có lợi cho những người bị rối loạn tiêu hóa, lo lắng và trầm cảm nhẹ.
Một nghiên cứu năm 2018 cho thấy thiếu threonine trong cá khiến chúng kém khả năng chống lại bệnh tật.
Methionin
Hàm lượng methionine (+ cysteine axit amin không thiết yếu): 19 mg / 1 kg / ngày.
Methionine và cysteine axit amin không thiết yếu chịu trách nhiệm về sức mạnh và độ đàn hồi của da, tóc và móng. Bổ sung axit amin cũng rất cần thiết cho quá trình trao đổi chất và giải độc, cụ thể methionine có những công dụng sau:
- Giúp phát triển mô;
- Hấp thụ các khoáng chất quan trọng là kẽm và selen;
- Loại bỏ các kim loại nặng, như chì và thủy ngân.
Valine
Lượng valine cần thiết: 24 mg / 1 kg / ngày.
Valine là một trong ba axit amin chuỗi nhánh, cùng với leucine và isoleucine. Valine có các chức năng sau:
- Kích thích tăng trưởng và tái tạo cơ bắp;
- Hỗ trợ phối hợp vận động giữa các cơ;
- Tham gia vào quá trình sản sinh năng lượng;
- Giúp tập trung tinh thần, kiểm soát cảm xúc.
Thiếu hụt loại axit amin thiết yếu này có thể gây mất ngủ và sa sút tinh thần.
Leucine
Mức leucine cần thiết: 42 mg/1 kg/ngày.
Giống như valine, leucine là một axit amin chuỗi nhánh cần thiết cho quá trình tổng hợp protein. Bổ sung axit amin leucine có những công dụng sau:
- Hỗ trợ tái tạo mô cơ và phát triển xương;
- Điều chỉnh lượng đường trong máu;
- Kích thích chữa lành vết thương;
- Sản xuất hormone tăng trưởng.
Thiếu hụt Leucine có thể dẫn đến tình trạng phát ban ở da, rụng tóc và mệt mỏi.
Isoleucine
Mức isoleucine cần thiết: 19 mg / 1 kg / ngày.
Isoleucine là yếu tố cuối cùng của ba axit amin chuỗi nhánh được tìm thấy chủ yếu trong mô cơ và chịu trách nhiệm về:
- Giúp chữa lành vết thương;
- Tăng miễn dịch và quá trình trao đổi chất ở cơ bắp;
- Điều chỉnh lượng đường trong máu;
- Sản xuất hormone và huyết sắc tố;
- Điều tiết mức năng lượng.
Người lớn tuổi có nguy cơ thiếu isoleucine cao hơn so với người trẻ tuổi. Chính sự thiếu hụt này sẽ dẫn đến tình trạng teo cơ, run tay ở người cao tuổi.
Phenylalanine
Mức độ cần thiết của phenylalanin (+ tyrosine axit amin không thiết yếu): 33 mg / 1 kg / ngày.
Phenylalanin là tiền tố của chất dẫn truyền thần kinh bao gồm tyrosine, dopamine, epinephrine và norepinephrine. loại Axit amin thiết yếu này đóng một vai trò không thể thiếu trong cấu trúc và chức năng của protein và enzym, sản xuất và giúp cơ thể sử dụng các axit amin khác, cần thiết cho một số chức năng cụ thể của não.
Mặc dù sự thiếu hụt phenylalanin là rất hiếm, nhưng nó có thể dẫn đến tăng cân kém ở trẻ sơ sinh và gây ra bệnh chàm, mệt mỏi và các vấn đề về trí nhớ ở người lớn.
Axit amin có chứa Phenylalanin thường được tìm thấy trong chất tạo ngọt nhân tạo aspartame, được các nhà sản xuất sử dụng để làm nước soda ăn kiêng. Liều cao của aspartame có thể làm tăng nồng độ phenylalanine trong não và gây ra lo lắng và bồn chồn, điều này cản trở giấc ngủ.
Một chứng rối loạn di truyền hiếm gặp có tên là phenylketon niệu (PKU) ngăn bệnh nhân chuyển hóa phenylalanine. Vì vậy, những đối tượng này cần biết axit amin trong phenylalanine là gì để tránh uống quá nhiều.
Tryptophan
Mức tryptophan cần thiết: 5mg / 1kg / ngày.
Tryptophan cần thiết cho sự phát triển thích hợp của trẻ sơ sinh, giúp duy trì sự cân bằng nitơ và là tiền chất của serotonin và melatonin, bao gồm:
- Serotonin: Là một chất dẫn truyền thần kinh điều chỉnh sự thèm ăn, giấc ngủ, tâm trạng và cảm giác đau đớn;
- Melatonin: Cũng có tác dụng điều hòa giấc ngủ.
Tryptophan được coi là một loại thuốc an thần và là một thành phần giúp bạn đi vào giấc ngủ dễ dàng. Các nghiên cứu trên phụ nữ khỏe mạnh đã chỉ ra rằng việc bổ sung axit amin tryptophan có thể giúp họ cảm thấy phấn chấn hơn, giảm chấn thương và có khả năng kiểm soát cảm xúc tốt hơn.
Thiếu hụt tryptophan có thể gây ra bệnh pellagra (tổn thương da vùng hở), nguy cơ mất trí nhớ, phát ban trên da và các vấn đề về tiêu hóa.
Tóm lại, chúng ta cần tìm hiểu những loại axit amin nào có trong thực phẩm để cung cấp đủ lượng chất dinh dưỡng này cho cơ thể mỗi ngày. Nhưng chế độ ăn uống hiện đại ngày nay cũng gây ra tình trạng thiếu axit. Các axit amin thiết yếu không còn phổ biến ở những người khỏe mạnh. Vì vậy, điều quan trọng là phải hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bổ sung axit amin.
Xem thêm: - Protein có tác dụng gì? - Vai trò của protein và công dụng
Nguồn: healthline.com, vinmec.com